Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu

– wartości poznawcze i edukacyjne

            Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu – Oddział Muzeum Regionalnego im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach, 08-130 Kotuń, ul. Wiejska 9, zaprasza na pełną emocji lekcję muzealną o dziejach techniki i kultury strażackiej od połowy XIX wieku do czasów współczesnych. Muzeum można zwiedzać od wtorku do soboty w godzinach 10.00 – 16.00.

Prezentujemy zbiory, obrazujące dzieje polskiego pożarnictwa, pozyskiwane od 1982 roku. Obecnie muzeum posiada 1326 muzealiów, w tym 500 technicznych i 826 artystyczno-historycznych. Zbiory wyeksponowano na czterech wystawach stałych:

1. Rozwój techniki pożarniczej od połowy XIX do końca XX wieku.

2. Podręczny sprzęt gaśniczy.

3. Zabytkowe pojazdy pożarnicze.

4. Kultura polskiego pożarnictwa.

Na wystawie stałej wyeksponowano 26 sikawek ręcznych, w tym 2 sikawki przewoźne i 2 sikawki podręczne – szpryce, oraz 23 motopompy różnych producentów, w tym 18 polskich i 5 zagranicznych. Są to darowizny ochotniczych i zawodowych straży pożarnych byłego województwa siedleckiego. Sikawki ręczne przenośne zgromadzone w Kotuniu są największym zbiorem w Polsce. Zostały wyprodukowane przed 1939 rokiem w fabrykach polskich na Mazowszu i w Małopolsce Wschodniej. W zbiorze pojazdów są 2 wozy konne z 1 połowy XX w, 1 beczkowóz konny i 3 samochody z lat 50. XX w. W kolekcji jest także sprzęt gaśniczy, alarmowy i oświetleniowy, aparaty oddechowe, uzbrojenie osobiste i umundurowanie, podręczny sprzęt gaśniczy, sztandary i proporce, odznaczenia, medale, pieczęcie, tableau, fotografie, zabytkowe plakaty, rzeźby i inne przedmioty obrazujące historię techniki pożarniczej i kultury polskiego pożarnictwa od XIX do końca XX wieku.

Zwiedzających muzeum szczególnie interesują historyczne plakaty, ryciny i zdjęcia, ukazujące strażaków i sprzęt oraz różne wydarzenia z działalności straży w epoce, z której pochodzą prezentowane sikawki i dawne motopompy. Dla dzieci, a czasem i dla dorosłych, atrakcją jest uruchamiany sprzęt alarmowy, własnoręczna obsługa sikawek i zakładane na głowy hełmy strażackie, Ważne dla osób zwiedzających jest fotografowanie się z rekwizytami muzealnymi. Szczególnie dziadkowie przychodzący do muzeum z wnuczkami i rodzice z dziećmi chętnie je fotografują, aby mieć pamiątkowe zdjęcia. Ludzie wykazują zaskoczenie i radość, że mogą wszystkiego dotknąć i potrzymać w rękach. Duże zainteresowanie i ciekawość wzbudzają historyczne sztandary i secesyjne dyplomy oraz tableau.

Dzieci, już od kilkuletnich, obowiązkowo wchodzą do zabytkowych samochodów i kręcą kierownicami, ponieważ samochody ustawione są na kozłach, aby nie spłaszczały się opony.

Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu spełnia ważne funkcje kulturotwórcze, oświatowe i wychowawcze. Przede wszystkim uczy szacunku dla historii, ukazując na przykładzie dziejów pożarnictwa jego ścisły związek z życiem społeczeństwa, z gospodarka i kulturą. Placówka ta podnosi społeczny prestiż straży pożarnej i ukazuje jej udział w zabezpieczaniu przed zniszczeniem majątku narodowego i dorobku ludzi oraz rolę tradycji w życiu społeczeństwa i jej znaczenie jako źródła wiedzy o działalności i zasługach ludzi ofiarnie pełniących rolę strażaków. Przyczynia się do głębszego zrozumienia potrzeby przestrzegania zasad bezpieczeństwa, które gwarantują ochronę mienia społecznego i osobistego ludzi przed pożarem.

W muzeum można nabyć książki i inne pamiątki oraz uzyskać ciekawy stempel pamiątkowy na kartach pocztowych z zabytkowymi muzealiami.

…

Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu – Oddział Muzeum Regionalnego im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach mieści się w remizie Ochotniczej Straży Pożarnej. Powstało w 1982 roku jako społeczne, powołane uchwałą Zarządu OSP w Kotuniu. W jego organizację i rozwój zaangażowanych było wiele osób z ówczesnego województwa siedleckiego.

Z ramienia OSP pracami kierował 11-osobowy Komitet Organizacyjny pod przewodnictwem ówczesnego naczelnika OSP Zbigniewa Todorskiego.

Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu. 35 lat dokumentowania dziejów pożarnictwa

Wchodząc do sal wystawowych Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu zauważa się szczególny klimat i urok tego miejsca. Zgromadzone tu muzealia to nie tylko dzieła dawnej techniki, ale także przedmioty mówiące o historii polskiego pożarnictwa, dokumentujące ponad 100 lat istnienia straży pożarnych ochotniczych i zawodowych.

W dawnym garażu OSP, obecnie sali wystawowej muzeum, czuć nawet zapach benzyny ze zgromadzonych tu kilkunastu historycznych motopomp. Obok, w dawnym warsztacie mechanika OSP, wyeksponowano produkowane na przestrzeni kilkudziesięciu lat rozdzielacze, łączniki do węży, kilkadziesiąt różnych prądownic i inne drobne przedmioty, a dalej, w dobudowanej w 1985 roku sali wystawowej, oczom zwiedzających muzeum ukazuje się największa w Polsce kolekcja ponad 20 sikawek ręcznych przenośnych, produkowanych od XIX wieku do drugiej wojny światowej w fabrykach Warszawy, Grodziska Mazowieckiego
i Lwowa, najstarsza z 1 połowy XIX w. Kolekcję uzupełniają bogate zbiory pochodni naftowych, używane jako sygnalizacja świetlna jadącego do pożaru wozu strażackiego, syreny alarmowe pneumatyczne, wirnikowe i sygnałówki, bosaki i topory, dawne hełmy i pasy strażackie i inny sprzęt do walki z pożarami. Eksponaty mają ślady długotrwałego ich użytkowania i oryginalne fabryczne malowanie. Niektóre były usprawniane i przerabiane, inne otrzymały dodatkowe elementy wzmacniające pęknięcia, czy złamania, czasami brakuje jakiegoś elementu, który urwał się i został zagubiony.

Stałą wystawę sprzętu uzupełniają plakaty ukazujące straże ochotnicze z przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w. oraz zdjęcia strażaków podczas akcji gaśniczych i ćwiczeń. Najstarsza fotografia Straży Ogniowej Ochotniczej w Mińsku Mazowieckim wykonana została w 1892 roku. Wystawa umożliwia poznanie historycznego sprzętu podczas akcji gaśniczych, podejmowanych działań  i wyglądu strażaków w tamtych latach. Duże wrażenie robi wystawa zdjęć z tragicznego pożaru Rafinerii nafty w Czechowicach-Dziedzicach w 1971 r., w którym zginęły 44 osoby, a prawie 100 uległo poparzeniu, i oryginalna przepalona prądownica wodna z tego pożaru.

W oddzielnym budynku prezentowane są samochody z lat 50. XX w. Jest tu pierwszy po wojnie polski beczkowóz na podwoziu Star 20, samochód gaśniczy na angielskim podwoziu m-ki Bedford z 1951 r. i beczkowóz rosyjski ZIS 151 wyprodukowany w Moskwie
w 1952 r.

Kulturę polskiego pożarnictwa prezentuje stała wystawa na piętrze budynku. Wyeksponowano tu kilkanaście sztandarów, dyplomy i tableau z lat 20. i 30. ubiegłego wieku, pamiątkowe medale, odznaczenia, dystynkcje, plansze umundurowania, zdjęcia i inne dokumenty ukazujące działalność straży pożarnych. W kolekcji jest sztandar OSP Wronów z 1925 r., którego płat utkany został na krosnach i proporzec Straży Ogniowej Ochotniczej w Miedznej z 1907 roku.

Muzeum powstało w 1982 roku na podstawie uchwały Zarządu OSP w Kotuniu. Zarządzeniem Wojewody Siedleckiego z 30.09.1983 r. zostało przekształcone w Oddział Muzeum Okręgowego w Siedlcach. Obecnie jest oddziałem Muzeum Regionalnego w Siedlcach. Dzięki ofiarności strażaków, głównie byłego województwa siedleckiego, do 31.12.2017 r. 1186 muzealiów, prezentowanych w kilku salach wystawowych. Oprócz udostępniania zbiorów dla licznych wycieczek i osób indywidualnych, muzeum prowadzi działalność naukowo-badawczą i oświatową. Podczas zwiedzania można nabyć książki i inne wydawnictwa pamiątkowe.